“Şehir Plancısı Murat Aslan: Malatya’nın Acıları ve Umutları Bir Şehrin Yeniden Doğuş Hikâyesi”

Felaketin Karanlık Sabahı

Kışın soğuk bir sabahında, saat 04.17’de, uykudaki bir şehir şiddetli bir sarsıntıyla uyandı. Ardından gelen ikinci büyük depremle Malatya’nın hem fiziki hem de manevi yapısı altüst oldu. Resmî verilere göre, şehirde 1.224 vatandaş hayatını kaybederken, 4.655 bina tamamen yıkıldı; 42 bin 821 binanın ise ağır ve orta hasarlı olduğu tespit edildi.

Yaklaşık 200 bin kişi başka illere göç etmek zorunda kaldı, geride kalanlar ise konteyner kentlerde yaşam mücadelesi veriyor. Bu geçici yerleşim alanlarında yaklaşık 120 bin insan hayatını sürdürüyor. Şehrin sosyal ve psikolojik dokusu derin yaralar aldı; özellikle çocuklar bu süreçten en çok etkilenen kesim oldu.

Deprem İnsanları mı Öldürüyor, Yoksa İnsan İhmali mi?

Deprem sonrası yıkımın en büyük nedeni, mevzuata uygun olmayan yapılaşma olarak öne çıkıyor. Bu gerçek, felaketin büyüklüğünden çok, insan hatalarının sonuçlarını tartışmaya açtı. Şehrin yerle bir olduğu bir ortamda, ölümlerin ardında yatan asıl nedenlerin, doğru analiz edilmesi gerektiği açıkça görülüyor.

Devletin ve Yerel Yönetimlerin Performansı

Devlet, 11 ili etkileyen bu felakete müdahale ederken büyük bir çaba sarf etti. Ancak özellikle ilk saatlerde yaşanan gecikmeler, koordinasyon eksikliği ve ulaşım yollarındaki bozulmalar nedeniyle kurtarma çalışmaları zamanında yapılamadı. Yerel yönetimlerin mali ve personel yapıları da bu süreçte yetersiz kaldı.

Bu süreç, sadece afetle mücadelede değil, afet sonrası yeniden yapılanma süreçlerinde de merkezi ve yerel yönetimler arasındaki iş birliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi.

Rezerv Yapı Alanları ve Tartışmalar

Deprem sonrası en büyük tartışmalardan biri, rezerv yapı alanlarının belirlenmesi sırasında yaşandı. Vatandaşlar, sağlam yapıların da yıkılacağına dair açıklamalara tepki gösterdi. Bakanlık tarafından yapılan değişikliklerle bu uygulamalar kısmen yumuşatıldı, ancak süreç hâlâ belirsizliklerle dolu.

Çare Nerede?

Malatya, depremden sonra sadece fiziki olarak değil, psikolojik olarak da büyük bir çaresizlik içine sürüklendi. Şehir, yeniden inşa sürecinde hızlı kararların alınmasını bekliyor. Vatandaşların kendi imkânlarıyla yapılaşma yolunun açılması, projelerin halkın katılımıyla değerlendirilmesi, güven ortamının sağlanması adına kritik önem taşıyor.

Malatya ve Bölgesel Güç Potansiyeli

Depremden etkilenen 11 şehrin, bir bütün olarak ele alınarak ekonomik bir güç merkezi hâline getirilmesi gerektiği fikri öne çıkıyor. Malatya’nın ekonomik kalkınmasını hızlandıracak stratejik bir planlama ile savunma sanayi, tarım ve ticaret gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratılabilir.

Malatya, yüzyılın felaketi sonrası hem fiziksel hem de manevi olarak büyük bir sınavdan geçiyor. Şehrin yeniden ayağa kalkması için sadece konut inşası değil; ticari, sosyal ve kültürel alanlarda da kapsamlı bir dönüşüm gerekiyor. Bu süreçte en büyük sorumluluk, devletin ve yerel yönetimlerin hızlı, şeffaf ve halkı merkeze alan bir yönetim anlayışı sergilemesinde yatıyor. REMZİ HAYTA-ÖZEL HABER