Değerli Dostlar! Cumanız mübarek olsun. Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy Türk milletine ait olan Değerlerimizi “Safahat “ adlı eserinde işlemiştir. Alfabetik sıraya göre tesbit edilen Değerlerimiz, Sayın Prof Dr. Ertuğrul..
Değerli Dostlar!
Cumanız mübarek olsun.
Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy Türk milletine ait olan Değerlerimizi “Safahat “ adlı eserinde işlemiştir.
Alfabetik sıraya göre tesbit edilen Değerlerimiz, Sayın Prof Dr. Ertuğrul Yaman ve Sayın Öğr.Asım Mikail Emer ‘in büyük bir emekle yazdıkları ‘Asım’ın Nesli ve Değerlerimiz ‘adlı eşsiz eserde yeralmıştır.
Özetle;
Bu Değerlerimiz:
1-Adalet;
Akif,Hz.ömerin adalet timsali bir şahsiyet olduğunu ifade eder.
Herkesin de adil,kendisinin de herkese adaletle hükmetmesi gerektiğini ifade etmektedir.
Kenarı Dicle de bir kurt aşırırsa bir koyunu
Gelir de Adli İlahi sorar Ömer’den
onu!
Zira;
“Adalet mülkün temelidir.
Akif’in hayalindeki ideal nesle ulaşmada bir araç olarak,adaleti,adaletli olmayı görmektedir..
Bizde bize düşen vazifeleri Hakkı’yla yerine getirmek zorundayız.Bu vazifelerden birisi de adil olmak,adaletle hükmetmektir.
2- Adamlık;
Dinledin,gördün a oğlum.Ne bozuk terbiyemiz.!
Ne yapıp yapmalı,insanlığı öğretmeliyiz.
Herne olursa olsun”insanlığı” tüm dünya ya öğretmemizin gerekliliği vurgulanmaktadır. Bu insanlık artık bir adamlık kazanmıştır.
Ona göre iş adamlıkta bitmektedir.
Bahsedilen yol ise;
Başta iman-ı hakiki geliyor,sonra salah,
Sonra hak,sonra sebat.işte kuzum insanlık.
Nevruz adlı şiirinde ise;
Sözü sağlam,özü sağlam adam ol,ırkına çek
Diyor.
Hiçbir zaman büyük söylememeyi.az ve öz söylemeyi,
Başkalarını taklit etmemeyi,sözü-özü bir olan ırkına benzemeyi öğütlemektedir.
Bu adamlığın ilk basamağını da iman,namaz,hak ve bu uğurda sebat olduğunu belirtmektedir.
3-Ahlak;
Gökten inmez bir de hiçbir şey…Bütün yerden taşar;
Kendi ahlakiyle bir millet Ölür,yahud yaşar
Milleti millet yapan bir özelliğin de insanın ahlakı olduğunun unutulmamasını istemektedir.
“bağımsız,hür olmanın yolu ahlaktan geçer” der,Akif:
Ne din kalmış,ne iman,din harap ,iman türab olmuş!
Mefâhir kaynasın gitsin de,vicdanlar kesilsin lâl…
Bu İzmihlal-i ahlaki yürürken,durmaz istiklal!
Akif’e. Göre bir milleti yüceltecek olan değer,o milletin ahlak anlayışı ve ahlak yapısıdır.
Gelen belaların, ayrılıkların telafisi ve defi;milletin terakkisi ve Vatanın tekrar bağımsızlığına kavuşması ancak ahlak ile olacaktır.
4-Azim;
Merd-isahib-azm için neymiş uzak,neymiş yakın?
Hangi müşkildir ki himmet olsun,asan olmasın?
Mehmet Akif,çalışkan olmanın en önemli ve vazgeçilmez düsturu olarak azimli olmayı görür.
Başarılı olmak için azim denen cevherde kararlı olunmalıdır.
Din duygusu,onun azmini şahlandırmakta,arttırmaktadır.
Önemli olan derdin tesbitidir.
Derdin tespitinden sonra ise insanın azmetmesi ve neticesin de de mutlak bir başarı doğacaktır.
Atiyi karanlık görerek azmi bırakmak…
Alçak bir ölüm varsa,eminim budur ancak.
Akif ” ey milleti merhume” sakın ümitsizliğe düşme,azme sarılırsan muvaffakiyet elde edersin der.
Her zaman en iyisine ,en üstününe
,en güzeline talip olmak üzere azim ve gayretin de en üst seviye de olması gerekmektedir.
Önce azim sonra Tevekkül der Akif.
Neden azmin süreksiz,yokmudur Allah’a imanın?
İslam dini azim ve sebat dinidir.
Allah’a inanan ,iman etmiş kişi,azmi hiç bir zaman elden bırakmamalıdır.Onun kapısı ümitsizlik kapısı değildir.Sürekli o yolda azim gösterilmelidir.
Nitekim azim olmadan hiçbir şey olmayacaktır.Azimle her badireden aşılabileceği ifade edilmiştir.
Akif’e , göre başarılı ve mutlu olmanın yolu azmin önünü kesmeden,birlik ve beraberliği sağlayarak terakki etmektir.
5- Birleştiricilik;
Akif’e göre islâmiyet,birlik ve beraberlik dinidir.
Öyleyse ayrılık sebeblerini ortadan kaldırmak gereklidir ve bununla da mükellefizdir.
Girmeden tefrika bir millete,düşman giremez.
Toplu vurdukça yürekler,onu top sindiremez.
Bir çok ortak “bir” lerimiz olan;
İman birliği,duygu düşünce birliği,gaye ve vicdan birliği ve Yürek birliği sayesinde tüm dünya yıkılsa bile,bu cephe yıkılmayacak ve sarsılmayacaktır.
Yeterki bu”bir” lerimizin farkında olup,
Ona göre birliğimizi tesis edip onu koruyalım.
Kanun-i Ilahi de şudurki; birlikten kuvvet doğar.bu birliği sağlayan milletler de,geçmişte olduğu gibi,bütün güç ve ihtişamıyla yaşaya gelmişlerdir.
Bu milletin din,iman,mihrap,ezan,vatan,gaye-i hayal,bayrak vs.bir çok ortak ” bir” leri varken,bu birlik ve beraberliğin sağlanması da çok zor değildir.
Eğer;tekrar,tüm dünya da şehbal açmak istiyorsak,milliyetine ,ırkına,cinsine,rengine bakmaksızın birlik,beraberlik tesis edilmelidir.
6-Çalışkanlık;
Kuzum ayıp mı çalışmak,günah mı yük taşımak?
Ayıp:Dilencilik,işlerken el,yürürken ayak.
Ona göre çalışmak nasıl ,ne şekilde olursa olsun,büyük bir değerdir.
Bu çalışma ancak durmaksızın,sürekli olması gerekmektedir.
Ona göre kişileri ve milletleri ayakta tutan da çalışma azmi ve gayretidir.
Tehir edilen işler tamama erdirilemez.
Bugünün işini yarına bırakmadan bugün yapılması gerektiğini şair ifade etmektedir,
Yani çözüm işin ehillerine teslim edilmesidir.sonrasın da da çalışmak,çalışmak,çalışmak…
Nasılki kainatta yaratılan herşey çalışmaktadır.
O nedenle,durmaksızın heryerde ve her zaman çalışmalıyız
Oturup dil dökecek yerde gidip döksene ter!
Bin çalış gayen için,bir kazan Ömrün de yeter.
Allah’a dayan,sa’ye sarıl,hikmete ram ol…
Yol varsa budur,bilmiyorum başka çıkar yol.
Şair bu mısralar da kurtuluş’un reçetesini sunmuştur.
Başta. Allah’a dayanmak,iman etmek;sonra çalışıp gayret etmek esastır.
Son olarak da herşey O’ ndan diyerek hikmete teslim olmaktır.
Insan hedef ve gayelerine ancak çalışarak ulaşır.
Sürekli ve gayretli çalışmanın neticesi
Her zaman müspet olmuştur.
Milletimizin şanlı tarihin de yaşadığı o şahlanışı yeniden yaşatacak olan güç yine milletimizin çalışma azmidir.
7- Diğergamlık;
Müminlere imdada yetiş merhametinle.,
Mülhidlere lakin daha çok merhamet eyle:
Burada şair; Allah’a dua ederken ,kendisinden önce mülhitlere,iman etmeyenlere merhamet etmesini istemektedir.
Akif’te ki :Diğergamlık tüm insanlara örnek olmalıdır.
Bu diğergamlık ile birlik ve beraberlik,huzur sağlanacak ve ebedi dünya için bir kurtuluş vesilesi olacaktır.
Yeri gelsin,gülerek oynayarak terki hayat;
İhtirasatı hususiyyeyi söyletmeyerek
Nef-i şahsiyi umumunkine kurban etmek.
Akif bu mısralar da tam dava adamı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hüsrana rıza verme…çalış…azmi bırakma:
Kendin yanacaksan bile,evladını yakma!
Kaldı ki bu vatanın evlatları,birer kardeş mesabesin de dir.
Vatan için herşeyden vazgeçmek şeklin de diğergamlık karşımıza çıkmaktadır.
Akif, birlik ve beraberliğin kısa sürede inşası ve milletin tekrar terakkisi için en tesirli ve kısa yol olarak da yine diğergamlıkı görmüştür.
8- Doğruluk:
Küfe? yok .kahve? hayır.hasta ? değil hangisi ya?
Üç buçuk nazma gömülmüş koca bir ömr-i heder!
Akif ,açık ve net. Bir şekil de kendisini eleştirel bir bakış çizerek,doğruluk abidesi olmuştur.
Allah,Dinine hizmet etmiş kişilerin yanın da olacaktır.kim ne düşünür, ne yaparsa yapsın, bu değişmez ve kati bir hakikattir.
Akif’e göre; doğruluk her yerde ve her zaman olmalıdır.
Eğer doğru olursak yaşamımızda duygu ve düşüncelerimiz de gelişecek,güzelleşecek ve beklenen o nesil gelecektir.
Kimsenin ırzına ,namusuna yan bakmayarak,
Yedi kat ellerin evladını kardeş tanımak.
O sözünü esirgemeden ,korkmadan söyler; yeter ki söz hak olsun,doğru olsun:
Bir değer aktarımı olarak gelecek nesillere örnek olmuştur.
Söyledikleri ya doğrudur ya da sadece doğruları söylemiştir.
Hatta ” şudur cihan da benim en beğendiğim meslek
Sözüm odun gibi olsun;hakikat olsun tek!
Mısralarını da hayatı boyunca düstur edinmiştir.
Doğruluk ile insan iki cihan da da mesut olacağını belirtmiştir.
9- Duyarlık;
Aslın da bir karar verilirken çocuklara çok duyarlı olmak gereklidir.
Gelecek nesle gereken duyarlık ve özen gösterilmelidir.
Insan gönül kırmamalıdır.
Mehmet Akif ;başta dine,kurana,vatana,milletine,
özellikle geçmişinde bu milletin her yönüyle şahlanmış ecdadının O ibretamiz yaşayışına duyarlı ve itina gösteren bir şair dir.
Bu değerlerden biri de o kaybedilen duygu ve düşüncelere ” duyarlık” göstermekle kazanılacaktır.
10-Edep:
Muallimim diyen olmak gerektir imanlı.
Edepli,sonra liyakatli,sonra vicdanlı.
Demekki öğretmenler edep ehli olmalıki, tesir alanı genişlesin; asımın neslinin yetişmesin de yardımcı ve model olsunlar
11-Fedakarlık:
O hale geldiki millet vazifesizlikten
Vazife hissi de kâfi değil ,bu gün cidden
Evet, onun daha fevkinde ihtiyaç artık…
Fedakarlık; bu değer ile millet değerlenecek ve nesillere de yansıtabildiği sürece onlarda bu değeri anlayacak ve
değerli insan,değerli millet olmaya hak kazanacaktır.
.
12-Hakkaniyet:
Hakkıdır,hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır,Hakka tapan ,milletimin istiklal.
Akif, Hakkaniyet ölçüsünde ,bayrağımızın ve milletimizin hürriyeti en doğal hakkı olduğunu söylemektedir.
Gelecek nesle de bu hakkaniyeti iletmek ve hissettirmek istemiştir.
13-Hikmet:
Hikmet odur ki,kainat ve ondaki varlıkların yaratılış gayesini anlayarak gerektiği gibi davranmadır.
Asıl olan o üç günlük hayatta ebedi hayatı kazanacak şeyler elde etmektir,
Hikmet odur ki.insan yaratılışı gereği ilim öğrenmekle mükelleftir .
” peygamber şiiri sever” der.
Mukaddesata saygı ve sevginin yanın da hikmetleri sözlere dikkatleri çekmektedir.
Allah’a dayan,sa’ye sarıl,hikmete. ram ol…
Yol varsa budur,bilmiyorum başka çıkar yol,
Burada Hikmet,yaratılanların yaratılış gayesini bilmek sureti ile olacağını ifade etmiştir.
Insan ne yapıyorsa doğru ve uygun yapmalıdır.
Hikmetle hareket eden bir nesil ancak milletini ve vatanını yükseltecek,nesiller bununla;asımın nesline ulaşacaktır.
14-Hoşgörü:
Akif,öğüt verirken hoşgörülü olmayı telkin ediyor.
Birlik ve beraberliğin olması için hoşgörülü olunmalıdır.
Neslin ıslahı için bu değer çok önemli ve gereklidir.
“Niyet Hayır Akibet Hayır” olur.
İnşaallah.
Haftaya buluşmak üzere
Kalın sağlıcakla
Adnan Yılmaz-Ankara
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)